Landgoed De Gelder maakt deel uit van de gordel van landgoederen tussen Deventer en Zwolle. Het huis is afgebroken in 1912, maar de huisplaats is nog duidelijk herkenbaar. Enkele bijgebouwen, de gracht en de brug zijn nog aanwezig.

Landgoed De Gelder ligt in de gemeente Olst-Wijhe, ten oosten van Wijhe, tegen de bebouwde kom van het dorp. De oppervlakte van het landgoed bedraagt circa 300 hectare. Hiervan is ongeveer 100 hectare bos en natuur en 200 hectare landbouwgrond. Op het landgoed bevinden zich verschillende woningen en zijn een drietal boerenbedrijven actief.

Bijzonderheden

Kanonnen
Als luitenant-generaal kreeg Coenraad Willem baron van Dedem twee kanonnen cadeau, vanwege zijn verdiensten in 1709 tijdens de slag bij Malplaquet, bij de Frans-Belgische grens, één van de belangrijkste veldslagen tijdens de Spaanse Successieoorlog. Zijn kleinzoon Frederick Gijsbert baron van Dedem stelde deze kanonnen in 1785 ter beschikking aan het Vrije Korps te Deventer om zich te bewapenen tijdens het verbond tussen de Republiek en Frankrijk. De kanonnen werden echter geroofd en de familie kreeg van de koning van Pruisen als schadevergoeding twee andere kanonnen, gegoten in 1787 en 1788. Dit zijn de kanonnen die nu nog steeds op het voorplein op De Gelder staan.

Pinetum
Aan de zuidzijde van het landgoed, tegen de bebouwde kom van Wijhe, bevindt zich een Pinetum. Het werd in 1909 ter gelegenheid van de geboorte van prinses Juliana aangelegd op initiatief van Willem Lodewijk baron de Vos van Steenwijk. In deze naaldbomentuin werden zo'n 160 soorten naaldbomen uit alle delen van de wereld aangeplant.

Rhododendrons
Van oudsher worden op De Gelder tientallen soorten rhododendrons gekweekt. Van groot tot klein, van vroege tot late bloeiers en in vele kleuren. Deze worden ook verkocht. Niet aan particulieren, maar wel aan hoveniers, landgoederen en professionele groenbedrijven.

Geschiedenis

De historie van landgoed De Gelder gaat terug tot ten minste de 14e eeuw: rond 1382 maakte De Gelder deel uit van het uitgebreide leencomplex 'Ten Campe'. Een leencomplex is een verzameling gronden, waarvan alleen gebruiksrechten geclaimd konden worden. Rond 1582 werd De Gelder afgesplitst en in eigendom gegeven aan Johan van der Beecke. Aan het eind van de 16e eeuw werd er door hem een huis gebouwd. Later werd het huis uitgebreid. In 1683 kwam De Gelder in eigendom bij Coenraad Willem baron van Dedem.

In 1825 kwam De Gelder door vererving in eigendom van Johanna Philippina Hermanna barones van Dedem. Zij was gehuwd met Friedrich baron van Knobelsdorff. Hun jongste zoon Frederik Willem, getrouwd met Coenradina barones de Vos van Steenwijk, erft in 1860 De Gelder. In 1866 trad er een ingrijpende wijziging op in het aangezicht van het landgoed. De huisplaats en het park van De Gelder, lagen ingeklemd tussen de Zandwetering en dorp. Door de aanleg van de spoorlijn Deventer-Zwolle werd het landgoed gescheiden van het dorp. Hendrik van Knobelsdorff, de enige zoon en erfopvolger van Frederik Willem, erfde eind 19e eeuw het totale bezit. Hij was getrouwd met Adelheid barones van Pallandt. Via haar familie kwam landgoed en huis het Nijenhuis in bezit. De familie woonde op het Nijenhuis en De Gelder heeft daardoor lang leeg gestaan.

Afbraak van het huis
In 1906 werd het, dan 236 hectare grote, landgoed verworven door een neef, Willem Lodewijk baron de Vos van Steenwijk. Het huis, dat in neogotische stijl was opgetrokken, liet hij in 1912 afbreken wegens bouwvalligheid door lange leegstand. Het was de bedoeling er een nieuw huis neer te zetten in de stijl van kasteel Windesheim. Het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog verhinderde dit voornemen. In de jaren '20 gaf Willem Lodewijk wel opdracht aan de bekende tuinarchitect Leonard Springer om het terrein rond het huis en het park aan te passen. Ook de Leeuwenbrug over de Zandwetering, naar ontwerp van professor Steur, werd in opdracht van Willem Lodewijk gebouwd. Jan Arend Godert baron de Vos van Steenwijk, enig kind van Willem Lodewijk en getrouwd met Maria gravin Von der Goltz, bewoonde vanaf 1942 Boschlust. Dit huis is in 1902 als burgemeesterswoning voor Wijhe op het landgoed gebouwd.