Het landgoed De Kuper is geen landgoed met een huis en adellijke geschiedenis. Het landgoed omvat een historisch boerenerf met daarbij meerdere kleinere boerderijen en kent een lange landschaps- en bewoningsgeschiedenis.
Landgoed De Kuper bestond oorspronkelijk uit twee delen: De Kuper 1 ten noorden van de provinciale weg van Enschede naar Losser en De Kuper 2, ten zuiden van de weg. Beide delen kenden dezelfde eigenaar. In de recente jaren heeft De Kuper 2 een andere eigenaar gekregen en is dit deel, na diverse uitbreidingsaankopen, omgedoopt tot landgoed De Elsbeek. Beide landgoederen kennen een gezamenlijke oppervlakte zo'n 42 hectare en bestaan voornamelijk uit bos en cultuurgronden.
Geschiedenis
De naam 'Kuper' betekent kuiper. In een kuiperij werden door een kuiper vroeger tonnen gemaakt. Het erf kreeg deze naam omstreeks 1600. Oorspronkelijk behoorde erve De Kuper toe aan het klooster van Oldenzaal. Na de secularisatie werd het erf eigendom van de Ridderschap van Overijssel. De eerste vermelding van het erf, dan nog 'Begienenhof' genoemd, dateert van 1554. Ongetwijfeld gaat de geschiedenis nog verder terug, maar hier zijn geen geschreven bronnen van (bekend). Begienenhof betekent zoveel als een stuk grond met wallen. In een tijdspanne van ruim anderhalve eeuw is deze landschapsstructuur nog nauwelijks gewijzigd.
In 1749 werden rond het erf woeste gronden (heide en veengronden) ontgonnen tot bouw- en grasland. In diezelfde periode werd tevens een nieuw huis met een vuurstede (stookplaats) gebouwd. In 1808 werd het halve erve Kuiper bestaande uit o.a. de landerijen 'De Doorne Hegge', De Hane-wend', 'Den Honde Bungel', 'Het Steen Beke', 'De Bagijnen Kamp' en 'Het Tieuwland' verkocht door de landdrost van Overijssel. Deze veldnamen worden vandaag de dag nog gebruikt.
In 1970 waren de boerderij en bijgebouwen onbewoond en verlaten. Door verval en vandalisme werden de opstallen, die toen reeds een monumentale status hadden verkregen, aangetast. In 1986 kwam De Kuper in eigendom bij dhr. J.J. Zwaferink uit Losser. Hij stelde alles in het werk om het erf weer bewoonbaar te maken. Er werd een wandelroute aangelegd en werkzaamheden verricht om de natuurwaarden op het landgoed te verhogen.
Vorenstaande tekst is ontleend aan historisch onderzoek dat uitgevoerd is door de heer drs. J.W. Berns. Hij was erg begaan met landgoed De Kuper.
Tot 2009 was het landgoed opgesplitst in twee delen: De Kuper 1 ten noorden van de Lossersestraat en De Kuper 2 ten zuiden van deze weg. De Kuper 2 is in 2009 verkocht, waarna er restauratiewerkzaamheden en verbouwingen hebben plaatsgevonden. De Kuper 2 heeft door diverse aankopen in recente jaren een oppervlakte van ruim 21 hectare en is omgedoopt tot landgoed De Elsbeek. Beide landgoederen zijn opengesteld voor publiek.