Ten zuiden van het dorpje Boskamp, in een kleinschalig landschap, ligt landgoed Hoenlo. Een landgoed met twee prominente huizen die door de familie Teding van Berkhout meermaals werden verbouwd.

Landgoed Hoenlo kent een omvang van 145 hectare met de functies landbouw, bos en natuur. Het hoofdgebouw van het landgoed is het huis Groot Hoenlo. Ten zuidwesten hiervan ligt het landhuis Klein Hoenlo.

Bijzonderheden

Groot Hoenlo dankt zijn bekendheid – onder meer – aan een van de grote drie schrijvers van Nederland. Harry Mulisch woonde enige tijd in huis Groot Hoenlo. Hier schreef hij zijn meesterwerk 'De ontdekking van de hemel' en beheerde hij een dependance van het Haags Letterkundig Museum. Vanuit het huis keek Mulisch uit op de bossen en landerijen van het landgoed. In het boek noemt hij het landgoed 'Groot Rechteren'. De verfilming van het boek is opgenomen in het nabijgelegen kasteel 't Nijenhuis bij Heino.

Geschiedenis

Groot en Klein Hoenlo en haar bewoners
De naam Hoenlo verschijnt in 1230 voor het eerst in de geschriften. In 1368 werd in opdracht van Wolter Machoris een versterkt huis (havezate) gebouwd. Het huidige landhuis is vermoedelijk in oorsprong 18e-eeuws en ontstaan uit de vergroting van een oudere spieker.
In 1802 kwam de havezate in het bezit van het geslacht Teding van Berkhout. In 1893 namen jonkheer Willem Hendrik Teding van Berhout en zijn vrouw Johanna Petronella Sophia van der Wyck hun intrek op Groot Hoenlo. Zij gaven de Haagse architecten vader en zoon Van Nieukerken de opdracht het huis te verbouwen. De Van Nieukerkens gaven het huis haar huidige voorkomen en interieur. In de periode 1895-1907 werd een serie verbouwingen uitgevoerd. Stapsgewijs werd het oude huis vrijwel compleet vervangen. 'Voor jonkheer en mevrouw Teding van Berkhout was verbouwen van Hoenlo een vorm van zich uitleven', zo verzuchtte Van Nieukerken jr. op een zeker moment. In 1895 werd er een toren toegevoegd en werden beide vooruitstekende vleugels met elkaar verbonden door een nieuw middengedeelte met een fraaie klokgevel in Louis Quinze-stijl. Ook binnen vonden er wijzingen plaats, zo werd de eetzaal vergroot, een etenslift gerealiseerd en werd het aantal logeerkamers, die voorzien werden van alle gemakken, uitgebreid. Het interieur is voorzien van bijzonder stukwerk, schouwen en lambrisering. Door vererving kwam Hoenlo in eigendom van de familie Des Tombe.

Tot 1950 was Hoenlo nog één van de grootste landgoederen van Overijssel met vijf buitenhuizen, meer dan 750 hectare grond en 25 pachtboerderijen. Daarna is het uiteen gevallen. In 1985 is het huis in diverse appartementen opgedeeld.

Ten zuidoosten van het huis Groot Hoenlo is het landhuis Klein Hoenlo gelegen. Dit huis is in 1856 ontstaan vanuit een oudere boerderij. In plaats van op Groot Hoenlo is de familie Des Tombe in 1937 op dit landhuis gaan wonen. Landgoed Hoenlo, tegenwoordig zo'n 145 hectare groot, is bezit van en in beheer bij verzekeringsmaatschappij a.s.r., exclusief het huis Groot Hoenlo met bijbehorend park en landhuis Klein Hoenlo. De landbouwgronden zijn verpacht en het bosgebied wordt gebruikt voor eigen exploitatie.

Park en landerijen
Het huis Groot Hoenlo ligt op een dubbel omgracht eiland en is bereikbaar via twee toegangsbruggen. Ten zuiden van het huis strekt zich een lange oprijlaan met dubbele bomen en rododendrons uit. Dicht nabij het huis Groot Hoenlo bevindt zich een bijzonder element. Een patte d'oie (ganzevoet/stelsel bestaande uit een driehoek van lanen). De laan en ganzevoet zijn rond 1700 aangelegd. Rondom de beide huizen is in de loop van de 19de eeuw een parkachtige aanleg in landschapsstijl gerealiseerd binnen de oudere, formele setting van lanen en waterlopen. In het begin van de 20e eeuw heeft Leonard Anthony Springer een nieuw ontwerp voor de tuin in Engelse landschapsstijl gerealiseerd. Open en gesloten delen wisselen elkaar af en over de (park)weiden lopen zichtlijnen.

Begin 2019 is er een visie voor het landgoed opgesteld. De komende jaren wordt er voor het landgoed gericht op drie speerpunten:

  • Herkenbare en beleefbare landgoedelementen;
  • Ontwikkelen van biodiversiteit;
  • Versterken kleinschaligheid.

Naast het investeren in de ruimtelijke kwaliteit van het landgoed wordt ook gekeken naar het eventueel uitbouwen van activiteiten en het ontwikkelen van nieuwe economische dragers om de inkomsten en uitgaven in balans te brengen.