Ten noorden van Deventer, langs de spoorlijn Deventer-Zwolle staat op een erf een oude toren. Deze toren was ooit onderdeel van de eens zo machtige havezate Rande.
Oud Rande is onderdeel van het grotere landgoed Keizersrande, een waterrijk gebied langs de uiterwaarden boven Deventer.
Geschiedenis
De oudste vermelding van Oud Rande gaat terug tot 1285, toen bewoonde de familie Van Rande een kasteel op het landgoed. In 1570 liet Willem van Doetinchem, zoon van de schout van Deventer, een groot huis, met een toren bouwen. Tien jaar later, in 1580, was het huis klaar. Naar verluidt had het huis 10 haardplaatsen waarvan er 8 bruikbaar waren. Vroeger betaalde je belasting aan de hand van het aantal haarden, hoe meer, hoe voornamer (maar ja, ook meer betalen dus).
Het huis werd verscheidene malen gedeeltelijk afgebroken en weer gewijzigd herbouwd. In 1803 kocht Willem Herman Cost, burgermeester van Deventer, het huis voor ruim 18.000 gulden. In het begin van de negentiende eeuw raakte Oud Rande zodanig in verval dat men in 1838 overging tot gedeeltelijke sloop. De toren werd gespaard. Er verrees een nieuw neogotisch huis 'met een kasteelachtig voorkomen in historiserende stijl'. In 1928 werd het huis verkocht aan Jan Homan van der Heide. In 1961 was het huis dermate vervallen dat het drie jaar later werd afgebroken. Wederom bleef de toren bespaard.
Oud Rande is gelegen bij het klooster Diepenveen. De bewoners van Oud Rande bleven in de 17de eeuw – net als die van buitenplaatsen elders langs de IJssel – de Rooms Katholieke godsdienst trouw, ondanks dat deze geloofsovertuiging niet meer openlijk beleden mocht worden. De toenmalige eigenaar van Oud Rande, Cornelis van Doetinchem, richtte in het onderste deel van de toren een Rooms Katholieke kapel (schuilkerk) in. Vanaf 1638 werd hier door de Jezuïetenpaters uit Zwolle in het geheim de mis opgedragen.
Het erf waar de toren staat is in particulier bezit en niet openbaar toegankelijk. Het omringende landgoed Keizersrande is in het bezit van Stichting IJssellandschap. Een gebied waar het heerlijk wandelen is en je kunt logeren in het voormalige huis Nieuw Rande. Tegenwoordig is hier hotel-restaurant Gaia gevestigd, met een mooi terras voor een koffie/thee of drankje.