In zuidwest Twente bevindt zich Landgoed Weldam waarvan de geschiedenis teruggaat tot de 14de-eeuw. Weldam staat bekend om een van de best bewaarde kasteeltuinen van Nederland.
Weldam ligt in de bosrijke omgeving van zuidwest Twente. Het is, met bijna 1700 hectare, een van de grotere landgoederen van Oost-Nederland. Het eeuwenoude landgoed, met het kasteel en de tuinen als middelpunt, bestaat uit bossen, akkers, weilanden, beken, karakteristieke lanen, monumentale huizen en boerderijen. Aan de luiken, geschilderd in de kleuren zwart en geel, kan men herkennen dat men te maken heeft met een gebouw van het landgoed.
Bijzonderheden
Tuinen
De tuin van Weldam behoort tot een van de best bewaarde kasteeltuinen van Nederland. De opdracht tot de aanleg van de huidige tuin werd verstrekt aan de Franse tuinarchitect Edouard André. Op basis van zijn ontwerp werd de tuin aangelegd in de destijds in zwang geraakte Franse neo-barokstijl. Hugo Anne Cornelis Poortman, leerling van André, werd verantwoordelijk voor de uitvoering van het ontwerp. Er ontstond een 17de-eeuwse geometrische tuin met de kennis en beleving van de 19de-eeuw.
Tot de bijzondere elementen van de tuin behoren onder meer de berceau (loofgang), het doolhof en de 'parterre de broderies'. De 145 meter lange berceau van geschoren beuk waarvoor Gebroeders Stork & Co. te Hengelo het ijzerwerk leverden, bevindt zich aan de westzijde van de tuin. Het doolhof bestaat uit thuja heggen. Daarvoor werden in 1885 2000 thuja planten ingekocht. In 1999 is het doolhof opnieuw ingeplant. Midden in de doolhof staat een houten stellage. Bovenop de stellage heeft men een mooi uitzicht over de tuin en op het huis.
St. Mary's chapel
In 1900 werd in opdracht van graaf William Bentinck een kapel gebouwd op Weldam. Het ontwerp van de kapel is van de Engelse architect William Samuel Weatherley. De Engelse cottage stijl is dan ook duidelijk herkenbaar. Sinds 1979 wordt de kapel gebruikt door de Anglicaanse gemeenschap van Oost-Nederland. Op 20 december 1987 werd de kapel aan Maria gewijd door de hulpbisschop van Gilbraltar in Europa, tot welk diocees de kapel van Weldam behoort. Sindsdien draagt de kapel de naam 'St Mary's Chapel, Weldam'. Er worden elke zondag Anglicaanse vieringen gehouden in de Engelse taal. Op aanvraag kan de kapel worden gehuurd als trouwlocatie. Zie ook de website van de Anglican Church Twente.
Geschiedenis
Omstreeks 1380 werd het erve en goed Weldam voor het eerste genoemd. Wolter van den Weldamme werd toen door de Bisschop van Utrecht beleend met "den Weldam vor des Stichts leen – gheleghen in den kerspel van Gore". Of het goed naar de eigenaar is genoemd, of vice versa, is niet duidelijk.
In 1415 werd Weldam verkocht aan Johan Sticke. Sindsdien is Weldam altijd door vererving naar de opeenvolgende eigenaren gegaan. In 1506 trouwde Jutte Sticke, een kleindochter van Johan Sticke, als Weldammer erfdochter met Johan (III) van Twickelo, die Twickel bij Delden bezat. Door dit huwelijk kwamen Weldam en Twickel in dezelfde hand. Vanaf dat moment raakten de geschiedenissen van Weldam en Twickel met elkaar vervlochten. In 1539 volgde er een splitsing van Twickel toen Judith, de dochter van Johan en Jutte, Weldam erfde en trouwde met Unico Ripperda. Onder de Ripperda's groeide de invloed van Weldam. Zo rond het begin van de Tachtigjarige Oorlog werd het nu nog bestaande rechthoekige achterste gedeelte van het huis gebouwd op een vierkant omgracht terrein. Van het gebouw wat er daarvoor moet hebben gestaan is niet veel bekend. In de 17de eeuw kreeg het huis een classicistische voorgevel uit Bentheimer zandsteen en in diezelfde eeuw werden de twee zijvleugels, de bouwhuizen en het voorplein met de poort gerealiseerd.
Door vererving kwamen Twickel en Weldam in 1751 weer samen als één bezit. Nu in handen van de familie Van Wassenaer. Toen in 1877 Maria Cornelia barones van Heeckeren van Wassenaer trouwde met de hiervoor genoemde William graaf van Aldenburg Bentinck en Waldeck-Limpurg, heer van Middachten, bracht zij haar erfdeel, landgoed Weldam, mee ten huwelijk. Na circa 140 jaar verhuur en leegstand betrokken zij in 1879 het huis. De Engelse architect William Samuel Weatherley werd ingeschakeld om het huis te renoveren en te verbouwen. Van zijn ontwerp zijn onder andere de achthoekige en de rechthoekige toren. Hiermee verkreeg het huis de allure van een kasteel. Zoals eerder genoemd, ontwierp Weatherley ook de St. Mary's Chapel. Daarnaast ontwierp hij wederom in de Engelse cottage stijl, de zogenaamde 'rentmeesterswoning'. Door vererving kwam Weldam in bezit bij Isabelle, de jongste dochter van Maria Cornelia en William. In 1914 trouwde zij met graaf Wilhelm zu Solms-Sonnenwalde. Hierdoor is het landgoed vandaag de dag nog steeds eigendom van de familie Zu Solms-Sonnenwalde.